Phòng ngừa biến chứng tim mạch ở bệnh nhân đái tháo đường

Tỉ lệ tử vong vì biến chứng tim mạch ở bệnh nhân đái tháo đường (ĐTĐ) rất cao. Dưới đây là một số biện pháp giảm nguy cơ biến chứng tim mạch.

Khoảng 80% bệnh nhân ĐTĐ tử vong vì biến chứng tim mạch, do bệnh nhân bị bệnh ĐTĐ sẽ bị tăng xơ vữa động mạch và bệnh động mạch vành (ĐMV) mạn. Nguy cơ suy tim và hội chứng ĐMV cấp của bệnh nhân ĐTĐ cũng gia tăng. 

Bệnh nhân ĐTĐ được coi có nguy cơ tương đương bệnh nhân đã có tiền sử nhồi máu cơ tim (NMCT). Mảng xơ vữa ở ĐMV bệnh nhân ĐTĐ giàu lipid, có nguy cơ dễ vỡ hơn so với bệnh nhân không ĐTĐ. 

Các biến chứng tim mạch của ĐTĐ bao gồm:

- Biến chứng vi mạch: bệnh võng mạc, bệnh thận, bệnh thần kinh (neuropathy).

- Biến chứng mạch máu: bệnh động mạch vành, bệnh mạch máu não, bệnh mạch máu ngoại vi, suy tim

- Loạn nhịp tim: rung nhĩ và đột tử

Nếu muốn giảm tỷ lệ tử vong thì cần phải có biện pháp để làm giảm nguy cơ biến chứng tim mạch. Các biện pháp bao gồm: thay đổi lối sống và chăm sóc có hiểu biết, kiểm soát tốt ĐH, kiểm soát tốt huyết áp, đưa lipid máu đến mức cần thiết.

Thay đổi lối sống và chăm sóc có hiểu biết

Biến chứng tim mạch

Thay đổi lối sống bao gồm: giảm cân, tăng vận động (tối thiểu 30 phút/ngày), thay đổi khẩu phần ăn, ngưng thuốc lá, không uống rượu hoặc uống vừa phải. Các biện pháp này cần được thực hiện thường xuyên. Chăm sóc có hiểu biết bao gồm khảo sát các bệnh phối hợp như tăng huyết áp (THA), rối loạn lipid máu và đo albumine niệu vi lượng.

Kiểm soát đường huyết

Kiểm soát tốt đường huyết (ĐH) giúp giảm biến chứng vi mạch và biến chứng mạch máu lớn. Tương quan giữa tăng đường máu với biến chứng mạch máu lớn không rõ ràng như tương quan đường máu với biến chứng vi mạch.

Trên bệnh nhân ĐTĐ týp 2, nếu HbA1c giảm 1%, giúp giảm 14% NMCT và tử vong vì bất kỳ nguyên nhân.

Điều trị rối loạn lipid máu

Bệnh nhân ĐTĐ týp 2 thường do đề kháng insulin. Từ đề kháng insulin dẫn đến rối loạn lipid máu trên bệnh nhân ĐTĐ: tăng triglyceride, giảm HDL-C, tăng LDL nhỏ đậm đặc. Các yếu tố này làm gia tăng xơ vữa động mạch.

Điều trị rối loạn lipid máu trên bệnh nhân ĐTĐ bao gồm: Thay đổi lối sống: giảm cân, vận động, thay đổi khẩu phần ăn; kiểm soát chặt ĐH; điều trị bằng thuốc: statins, fibrates, nicotinic acide.

Điều trị bệnh tăng huyết áp ở bệnh nhân đái tháo đường

Mục tiêu điều trị tăng huyết áp ở bệnh nhân ĐTĐ là đưa mức huyết áp xuống dưới 130/80 mmHg. Điều trị THA là 1 trong 4 điều trị thiết yếu để ngăn ngừa xơ vữa động mạch và biến cố ĐMV ở bệnh nhân ĐTĐ.

Theo Dự án quốc gia phòng chống bệnh Đái tháo đườngSức khỏe và Đời sống